موالی در خلافت امام علی(ع) مبانی رفتارشناسی امام علی(ع) درباره موالی

Authors

سیدعلاالدین شاهرخی

روح الله بهرامی

abstract

گسترش فتوحات مسلمانان در سرزمین های خارج از عربستان پس از رحلت پیامبر(ص) مسئله جدیدی به نام نومسلمانان غیرعرب در جامعه اسلامی پدید آورد.عصبیت خونی و قبیله ای که برآمده از بن مایه های جامعه عربی بود، با آموزه های پیامبر(ص) تضعیف شد؛ اما پس از رحلت ایشان، با برپایی خلافت قبیله ای برمبنای «الائمه من قریش» و تقسیم بیت المال بر اساس نسب و قبیله، دوباره احیا شد و با حمایت اولیای امور و تمایل اعراب و ظهور اشرافیت جدید تشدید شد.این عصبیت باعث بروز تفاخرات قومی در جامعه با تکیه بر عربیت و تحقیر ملل مفتوحه با عنوان عجم و موالی و عبید شد و به اهمال در رعایت حقوق انسانی- اسلامی انجامید.با خلافت علی ابن طالب و اتخاذ رفتارهای اجتماعی- سیاسی برمبنای سنت های نبوی و در رأس آن اهتمام در جهت عدالت اجتماعی و تحقق حقوق انسانی و اسلامی و تکیه بر توازن و اهتمام به رفع مظالم، گفتمان دیگری در عرصه رفتار اجتماعی – سیاسی حکومت اسلامی نسبت به موالی گشوده شد.این پژوهش با اتخاذ رویکرد تحلیلی- تاریخی بر مبنای شناخت علل و عوامل و مبانی در پیش گرفتن چنین رفتاری از سوی علی (ع)، درصدد است به تغییر وضعیت موالی در مقایسه با عصر خلفای پیشین بپردازد و نشان دهد که علی(ع) در دوره کوتاه خلافتش برای دگرگونی سنت های ناصواب درباره غیرعرب و موالی چه اقداماتی انجام داد.این پژوهش علاوه بر آگاهی بخشی تاریخی در تبیین رفتار اجتماعی و سیاسی امام با غیرعرب و موالی، در تغییر نگرش ما نسبت به رعایت حقوق انسانی و اجتماعی انسان ها و اقلیت ها نیز مؤثر است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری در کتب اربعه شیعه

موضوع پژوهش حاضر، بررسی آماری نقش موالی خاندان اشعری در کتب اربعه شیعه است که در آن، تعداد احادیث نقل شده از چهار تن از محدثان قمی قرن ‌سوم و اوایل قرن‌ چهارم هجری به نام‌های احمد بن محمد بن ‌خالد برقی، محمد بن ‌حسن‌ صفار قمی، علی بن ابراهیم بن ‌هاشم‌ قمی و محمد بن ‌‌یحیی ‌‌العطار در کتاب‌های الکافی، من‌ لایحضره‌ الفقیه، تهذیب‌‌الاحکام و الاستبصار فی‌ مااختلف‌ من‌...

full text

تصحیح دیوان موالی تونی

اگر قرن هفتم و هشتم را دوران شکوه زبان پارسی قلمداد کنیم باید گفت که قرن نهم و دهم دوران رکود و فترت زبان فارسی است در این دوران شاعران مطرحی یا وجود ندارند یا اگر هم باشند انگشت شمارند. ظاهراً بدلیل اینکه محققان شاعران این دوره را شایسته تحقیق نمی دانسته اند کمتر به سراغ دیوان اشعار آنان رفته اند از این رو بسیاری از این دواوین به مرور زمان از بین رفته اند. تصحیح نسخ خطی که گنجینه ادبی کشور ما ...

پیامدهای اقتصادی جنگ‌های دوران خلافت امام علی‌

جنگ‌های سه‌گانه‌ای که امام علی در دوره حاکمیت کوتاه‌مدت خود بدان گرفتار شد، پس از بحران رده، عمده‌ترین آشوب‌های داخلی جامعه اسلامی به شمار می‌رفت که تبعات سنگینی را بر نظام علوی تحمیل کرد. بررسی این جنگ‌ها، از آن حیث که به مثابه‌ عمده‌ترین عامل در ناامنی اقتصادی این دوره عمل کردند، اهمیت دارد. پرسش عمده‌ای که این مقاله می‌کوشد تا به تبیین آن همت گمارد، این است که جنگ‌های داخلی تا چه میزان بر سا...

full text

رفتارشناسی شخصیت های سیاسی در دوره خلافت امام علی(ع) بر پایه نامه های آنان

دوره خلافت امام علی (ع)(ذیحجه سال35 تا40 هجری)،درپی شکل گیری شرایط سیاسی پیچیده ای که به دنبال ماجرای قتل عثمان،خلیفه سوم به وجود آمد ، عرصه رد و بدل شدن نامه های متعددی میان طرفهای درگیر بود. مطالعه و بررسی این نامه ها با هدف شناسایی رفتار سیاسی شخصیت های آن دوره، برگی جدید از پژوهش درحوزه تاریخ اسلام را ورق خواهد زد. شناسایی نکات محوری در نامه ها شامل ادبیات بکار رفته، استدلال ها، ادعاها، انت...

سنخ‌شناسی رفتار سیاسی مخالفان امام علی علیه‌السلام در دوره خلافت

خلافت امام علیعلیه‌السلام (40 ـ 35 هـ .ق) با بروز مخالفت‌های آشکار برخی افراد همراه بود و جنگ‌های جمل، صفین و نهروان از نتایج آن است. با بررسی گزارش‌های تاریخی، تغییر رفتار سیاسی مخالفان امام قابل تامل است و پاسخ به چیستی و چگونگی تغییر رفتار مذکور مسأله اصلی پژوهش حاضر می‌باشد. بدین منظور با بهره‌گیری از رویکرد روشی توصیفی سنخ‌شناسی به بررسی رفتار سیاسی 296 تن از مخالفان علیعلیه‌السلام با در ن...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ اسلام و ایران

Publisher: دانشگاه الزهرا

ISSN 885X-2008

volume 22

issue 14 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023